FÉLA3NF05 - Félagsfræði - Nútímafélagsfræði

Lýsing

Um áfanga í félagsfræði er að ræða þar sem fjallað er um marga þætti sem komið hafa inn í félagsfræðina á þessari öld og breytingar sem hafa orðið. Nemendur halda áfram að kynnast greininni, helstu hugtökum hennar með áherslu á hraðar tæknibreytingar sem hafa umbylt núverandi samfélagsgerð og leitt okkur inn í fjórðu iðnbyltinguna. Í því samhengi má nefna umfjöllun um áhrif starfærnu byltingarinnar, hnattvæðingu, íslenskan vinnumarkað, umhverfisfélagsfræði, íþróttafélagsfræði, félagslega töfra og kynhlutverk. Jafnframt er fjallað almennt um hraðar samfélagsbreytingar á 21. öldinni á mörgum sviðum þjóðfélagsins og áhrif þeirra.

Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

• gagnrýninni félagsfræði og klassískum kenningum
• valdi, veruleika og samfélagslegum ójöfnuði
• innflytjendum og flóttafólki
• félagslegum áhrifum á líkamsvitund og líkamsmyndir
• stafrænu byltingunni og umbreytingum í nútímasamfélagi
• gervigreind og áhrifum hennar á samfélagið
• valdleikjum tækniheimsins og framtíðarmótun
• félagssálfræði og félagslegum samskiptum
• íþróttafélagsfræði og samfélagslegu gildi íþrótta
• hnattvæðingu og menningarstraumum samtímans
• vinnumarkaði og breytingum á störfum 21. Aldar
• kynhlutverkum og mótun þeirra
• félagslegum töfrum og túlkun óvæntra félagslegra fyrirbæra
• umhverfisfélagsfræði og félagsfræði loftslagsbreytinga
• félagsfræði loftslagsbreytinga

Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

• skýra kosti og áskoranir sem tengjast fjölgun innflytjenda og flóttafólks á Íslandi
• greina jákvæð og neikvæð áhrif stafrænu byltingarinnar á samfélag og daglegt líf
• útskýra áhrif gervigreindar á vald, vinnu, menningu og samskipti
• greina valdleiki tækniheimsins og hvernig þeir móta framtíðina
• greina áhrif samfélagsmiðla á líkamsmynd og sjálfsmynd
• skýra þróun á íslenskum vinnumarkaði og nýjum kröfum 21. aldar
• greina helstu afleiðingar loftslagsbreytinga út frá félagsfræðilegu sjónarhorni
• greina eðli félagslegra „töfra“ og hvernig hnignun þeirra birtist í samtímanum
• taka þátt í umræðu um hnattvæðingu og áhrif hennar á menningu, störf og sjálfsmynd
• útskýra hvernig íþróttir endurspegla vald, kynhlutverk, menningu og samfélagsleg gildi
• greina félagsfræðilegar kenningar og útskýra hvernig þær nýtast í túlkun samtímans
• tengja lykilhugtök við raunveruleg dæmi úr samfélaginu
• beita hugtökum félagsfræði til að greina vald, mismunun og félagslega stöðu hópa

Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

• skilgreina og skýra helstu hugtök félagsfræðinnar og beita þeim á raunveruleg dæmi
• greina kostir og takmarkanir gervigreindar í námi og daglegu lífi
• afla sér gagna á traustum vefsvæðum og nýta þau á ábyrgan hátt í námi og starfi
• efla félagslegt siðferði, samkennd og ábyrgð gagnvart öðrum hópum samfélagsins
• ígrunda og benda á leiðir til að takast á við samfélagslegar áskoranir samtímans
• haga lífi sínu á sjálfbæran hátt út frá félagslegum og umhverfislegum sjónarhornum
• skýra og rökstyðja mikilvæga áhersluþætti námsins út frá kenningum og rannsóknum
• ígrundað og bent á leiðir til að takast á við samfélagslegar áskoranir
• greina jákvæð áhrif íþrótta, hreyfingar og félagsstarfs á heilsu, félagslega þátttöku og samfélagslega virkni
• ígrunda og rökræða áhrif fjórðu iðnbyltingarinnar og hröðra tæknibreytinga á daglegt líf, vinnumarkað og lýðræði
• greina hvernig félagslegir töfrar verða til í samfélaginu og hvað þurfi að gera til að styrkja og viðhalda þeim
• tengja félagsfræðilegar kenningar (klassískar og samtímakenningar) við raunveruleg samfélagsmál, tækniþróun og nútíma áskoranir
• vera meðvitaður um áhrif staðalmynda á samfélagsmiðlum og áhrif þeirra á sjálfsmynd
• beita gagnrýnni hugsun til að greina valdleiki tækniheimsins og áhrif þeirra á daglegt líf, menningu og samskipti